1. Ana Sayfa
  2. Ekonomi

Kapitalizm Nedir?

Kapitalizm Nedir?
0

Kapitalizm, dünya ideoloji ve ilkeleri içerisinde yaygın olarak kullanılan bir ekonomik sistemdir. Amaç olarak ticaret piyasasının serbest olması savunarak serbest düzenin oluşmasını vurgulamaktadır. Üretim faaliyetinde bulunan tüm araçların özel mülkiyet olarak gerçekleşmesi gerektiği savunulmaktadır. Ortaya çıkış tarihi 16. yüzyıla dayanmaktadır.

Kapitalizm Özellikleri Nelerdir?

Kapitalizm merkezinde bazı özellikleri vurgulamaktadır. Rekabetçi pazar, fiyat sistemi, gönüllü takas, ücretli emek, sermaye birikimi ve özel mülkiyet gibi karamlar kapitalizm nedir sorusuna cevap olabilecek anlamları içermektedir. Kapitalist sistem içerisinde yer alan üretim faktörleri sahipleri, piyasa içerisinde fiyat ve yönetim kararlarını kendileri almaktadırlar. Devlet tarafından herhangi bir yönlendirme veya yapılandırma kabul edilmez. Arz talep meselesi dikkate alınarak malların fiyatlarında değişiklik görülmektedir. Bu süreçleri belirleyen iki unsur piyasa ve üretim faktörleri sahipleridir.

Kapitalizmin Kurucusu

Kapitalizmin kurucusu Adam Smith olarak kabul görmektedir. Ticari düzenin devlet yönlendirmeleri ve müdahaleleriyle değil özel girişimcilerin ve şirketlerin yönetimiyle gerçekleşmesini savunmaktadır. Bu yöntemin sosyal ve ekonomik alanda özgürlüğü getirdiği düşünülmektedir. Adam Smith bu konuda, kapitalizmin her insanın kendi hayatını istediği gibi şekillendirmesine olanak sağladığını ifade etmektedir. Kişinin kendi hayatını iademe ettirme hakkı olarak da tanımlanabilir.

Kapitalizm İlkeleri

Kapitalizm temelinde belirli ilkelere dayanır ve bu ilkelerden ayrılması kapitalizmin yapısına aykırıdır.

  1. Özel Mülkiyet: Kapitalizm sistemine göre kişiler kazançları ile özel mülkiyet sahibi olabilir. Mülkiyet haklarını en iyi şekilde kullanan kapitalistler kaynaklarından yararlanabilir ve piyasada gelişim gösterebilir.
  2. Veraset Kanunu: Veraset kanunu özel mülkiyet kanunu ile ayrılmaz bir bütündür. Mal varlığına sahip bireyler kendi istekleri doğrultusunda başkalarına veya kendi soyundan olan diğer bireylere sahip olduğu mülkiyetleri bırakma özgürlüğüne sahiptir.
  3. Kar Amacı: Kapitalizm sistemine göre işletmelerin amaçları kar etmek olduğunda mutlak verimlilik sağlanmaktadır. İşletmeler kar amacı güderek masraflarını en az seviyeye indirmeye ve satışlarını da piyasa dengesi içerisinde en pahalı seviyede sunmaya çalışırlar. Bu sayede kaynaklar en iyi şekilde dağıtılır ve verimli üretim gerçekleşir.
  4. Piyasa Rekabeti: Kapitalist sistem içerisinde bulunan üreticiler piyasa rekabeti içerisinde yer alırlar. Bu rekabet üreticilerin daha iyi ürünler ortaya çıkarmasını ve satış yapabilmek için fiyat dengesini yakalayabilmelerini sağlamaktadır.
  5. Ücretli İşçilik: Üretim araçlarına sahip olmayan kişiler, emeklerini ve zamanlarını satarak ücretli işçiler olarak görev yapmaktadırlar. Kapitalist ekonomik sisteme sahip olan toplumların büyük bir çoğunluğunu ücretli işçiler oluşturmaktadır.

Kapitalizm Zararları

Dünya üzerindeki en masum sistem ve ideolojilerin dahi zararları bulunmaktadır. Kapitalizm üretim araçlarının en verimli kullanılmasını sağlayan sistem olmasına karşın zararları da bulunmaktadır. Kapitalizm zararları birçok farklı alana ayrılmaktadır.

  • Kapitalizm sistemindeki esaslara göre asıl amaç üretim faaliyetlerinin maksimum seviyede gerçekleşmesidir. Bu sebeple toplum yararı ikinci plana itilmektedir.
  • Bu sistemde zenginler ile fakirler arasındaki fark daima korunmaktadır. Üst kademeye geçiş çok nadir görülmektedir. Özel mülkiyet ve veraset kanunu sebebiyle zengin olanlar zenginliklerini gelecek nesillere aktararak devam ettirmektedir.
  • Serbest piyasa içinde firmalar gelişim göstererek kendi düzenlerini yaratmaktadır. Bu süreçten sonrasında güç kazanan firmalar tekelleşerek söz sahibi olabilmektedir. Piyasa içerisindeki gücünü kullanarak ücretlerde oynamalar yapabilir veya emek ücretlerini düşük seviyelere çekebilir.

Kapitalizm Yararları

Kapitalizm sistemi serbest piyasa ekonomisinin birçok getirisini barındırmaktadır. Kapitalizm yararları aşağıdaki şekilde belirtilebilir.

  • Tüm firmalar serbest piyasa içerisinde yer aldıkları için en iyi ürünleri üreterek en iyi fiyatlara müşterilere sunmak zorundadır. Aksi takdirde piyasa içerisinde tutunamayarak düşüşe geçmektedirler. Her bir üründen maksimum gelir sağlayabilmek için üretim faktörleri tasarruflu kullanılıp satılabilecek en yüksek fiyata müşterilere sunulmaktadır.
  • Rekabet piyasası içerisindeki yenilik anlayışı sebebiyle ürünler üzerindeki inovasyon sürekli olarak gelişimi getirmektedir.
  • Özel firmalar devlete bağlı olan firmalara göre daha verimli olarak çalışmaktadırlar. Ayrıca ekonomik özgürlük sağlanan piyasalarda politik özgürlük de sağlanmaktadır.

Yazar Hakkında

Araba Teknik araç ve otomobil inceleme ile yola çıkan bir güncel blog olmayı hedeflemiş ve daha sonradan gündeme dair pek çok içeriği, haberi bünyesinde barındıran, Google News kayıtlı bir web sitesine dönüşmüştür. Bu yolculuğumuzda bize katıldığınız için teşekkürler. Sloganımız; "İçerisi şampiyonlar ligi..."

Yorum Yap